«Το σκολειό μας». Παλιά, έτσι το λέγανε όλοι οι μεγάλοι στο Ανδρώνι , έτσι το λέγαμε και εμείς τα μικρά παιδιά . «Το σκολειό μας» λοιπόν ,το 3ο Δημοτικό Σχολείο Μύρινας ,όταν γράφτηκα να φοιτήσω στην πρώτη τάξη το 1967,ήταν μονοθέσιο και τετρατάξιο. Τα παιδιά του Ανδρωνίου φοιτούσαν στις τέσσερις πρώτες τάξεις του δημοτικού (Α΄,´ôκαι Δ΄) ,ενώ για να φοιτήσουν στις δυο τελευταίες ( Ε΄και ΣΤ΄) έπρεπε να μετεγγραφούν και να φοιτήσουν στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Μύρινας. Το Ανδρώνι τότε ,ήταν ένας ξεχωριστός συνοικισμός, ξεκομμένος εντελώς από το σώμα της Μύρινας .
Θυμάμαι πολύ καλά τη διαδρομή από το Ανδρώνι στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Μύρινας .Την περπατούσαμε όλα τα παιδιά μαζί ,ένα τσούρμο ,κάνοντας τις πλάκες μας και τις σκανταλιές μας. Χωματόδρομος σ’ όλη αυτή τη διαδρομή .Γύρω γύρω απέραντα χωράφια .Μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού τα μικρά σπίτια που συναντούσε κανείς σ’ όλη τη γύρω περιοχή.
Το 3ο Δημοτικό Σχολείο Μύρινας στο Ανδρώνι, στεγαζόταν στο μοναδικό παλιό κτίριο που υπήρχε τότε και που υπάρχει και σήμερα ,στην ίδια ακριβώς θέση .Δυστυχώς ακολούθησε κι αυτό την ίδια μοίρα με τα πιο πολλά παραδοσιακά κτίσματα και ανακαινίσθηκε πρόσφατα ,ενώ θα έπρεπε να έχει αναπαλαιωθεί .Η μορφή του αλλοιώθηκε (όχι τόσο εξωτερικά ,αλλά κυρίως εσωτερικά).
Γυρίζω πίσω τον χρόνο, πριν από πενήντα πέντε ολάκερα χρόνια.
Βρίσκομαι στον δρόμο ,μπροστά απ’ το «σκολειό μας»,απ’ τη δυτική του πλευρά .Ανοίγω με δυσκολία τη βαριά δίφυλλη σιδερένια εξωτερική καγκελόπορτα. Αριστερά μου ,καθώς μπαίνω στην αυλή ,κάνοντας λίγα βήματα ,φτάνω μπροστά στην πέτρινη σκάλα .Ανεβαίνω τα πέντε πέτρινα λαξευτά σκαλοπάτια της και πατώ στο πλατύσκαλό της με τα παλιά γκριζόμαυρα πλακάκια του .Ανοίγω την γκριζωπή ,αρχοντική δίφυλλη ,με μασίφ ξύλο φτιαγμένη εξωτερική πόρτα ,τη στολισμένη με χειροποίητα πανέμορφα « κατσβέλ’κα» καγκελάκια που προστάτευαν και στόλιζαν τα δυο τζάμια της.
Μπαίνω στον διάδρομο, τον στρωμένο με γκριζόμαυρα παλαιού τύπου πλακάκια που συνέθεταν ένα εντυπωσιακό γεωμετρικό μωσαϊκό .Απέναντι ακριβώς, βλέπω το γραφείο του δασκάλου που χωριζόταν απ’ τον διάδρομο με ένα διαχωριστικό διάζωμα με τζαμαρία, φτιαγμένο μαστορικά από ατόφιο ξύλο .Δεξιά και αριστερά του διαδρόμου υπήρχαν δύο μεγάλες ευρύχωρες και φωτεινές αίθουσες ,που χωρίζονταν κι αυτές με ξύλινα μαραγκούδικα ,μαστορικά διαχωριστικά διαζώματα. Αυτά τα ξύλινα διαχωριστικά αφαιρούνταν, έβγαιναν, όταν είχαμε σχολικές γιορτές ,παραστάσεις και εκδηλώσεις. Έτσι προέκυπτε ένας ενιαίος μεγάλος χώρος ,όπου τοποθετούνταν τα καθίσματα σε σειρές για να υποδεχτούν τον κόσμο που συνέρρεε για να παρακολουθήσει τις γιορτές μας.
Στη δεξιά αίθουσα ,ανατολικά ,ο δάσκαλος με τη βοήθεια ενός μαραγκού έστηναν τη θεατρική σκηνή .Όλα όσα χρειάζονταν για μια θεατρική παράσταση (σκηνικά ,αυλαία κλπ) ετοιμάζονταν με μεράκι απ’ τον αείμνηστο δάσκαλό μας τον Ιορδάνη Αλευρόπουλο . Αργότερα, η θεατρική σκηνή στήθηκε μόνιμα στο δυτικό μέρος της απέναντι αριστερής αίθουσας . Οι σχολικές γιορτές μας ,οι εκδηλώσεις μας ,οι θεατρικές παραστάσεις μας ,αποτελούσαν τα χρόνια εκείνα ,μεγάλα κοινωνικοπολιτιστικά γεγονότα .Ας μη ξεχνάμε ,ότι οι ευκαιρίες που δίνονταν τότε σε μια μικρή τοπική κοινωνία ,όπως αυτή του Ανδρωνίου, για παρακολούθηση μιας θεατρικής παράστασης ,ήταν πολύ ελάχιστες ,αφού δεν υπήρχαν τότε οι τηλεοράσεις ,τα ραδιόφωνα ,το διαδίκτυο κ.α.. ΄Ετσι, ο κόσμος σε κάθε σχολική γιορτή συνέρρεε και κατέκλυζε το «σκολειό μας».Γινόταν σωστό πανηγύρι!
Η δεξιά ανατολική αίθουσα ήταν η αίθουσα διδασκαλίας .Φωτεινή και ευρύχωρη με τέσσερα τεράστια παράθυρα .Λίγα παλαιού τύπου παραδοσιακά ξύλινα θρανία στη σειρά .Ο μαυροπίνακας με τις κιμωλίες κρεμασμένος στον βορεινό τοίχο . Δίπλα η ξύλινη έδρα του δασκάλου .Ο φορητός τρίποδος μαυροπίνακας σε μια άκρη. Κάποιες εικόνες και χάρτες , μόνιμα ψηλά στους τοίχους : ο πολιτικός και ο γεωφυσικός της Ελλάδας ,οι δώδεκα μήνες του χρόνου ,οι ήρωες της επανάστασης του ’21,η εικόνα του Χριστού πιο ψηλά …Θυμάμαι … το παλιό χειροκίνητο κουδούνι στο γραφείο ,τη βίτσα του δασκάλου στην έδρα ,τα δύο μεγάλα πολυεδρικά ξύλινα ζάρια (πατέντα του δασκάλου μας του αείμνηστου Ιορδάνη Αλευρόπουλου) όπου σε κάθε έδρα τους είχαν κι από έναν μονοψήφιο αριθμό (από το 0 έως και το 9) και που χρησίμευαν για εξάσκηση στις 4 πράξεις της αριθμητικής. Θυμάμαι … τη μαντεμένια ξυλόσομπα που μας ζέσταινε γλυκά τους κρύους μήνες του χειμώνα . Την τροφοδοτούσαμε (με φειδώ) με καυσόξυλα που παίρναμε μέσα απ’ το υπόγειο της διπλανής αίθουσας, ανοίγοντάς την καταπακτή με προσοχή, γιατί υπήρχε κίνδυνος να μας πλακώσει. Εμείς όμως το διασκεδάζαμε ,αφού όλη αυτή τη διαδικασία την είχαμε πάρει σαν παιχνίδι .Το υπόγειο αυτό ,κάτω από το ξύλινο πάτωμα ,χρησίμευε και ως χώρος απομόνωσης και τιμωρίας των άτακτων και αδιάβαστων μαθητών. Τα προηγούμενα χρόνια, όλα τα παιδιά του σχολείου είχαν την υποχρέωση να φέρνουν κι από ένα καυσόξυλο μαζί τους το πρωί για την τροφοδοσία της ξυλόσομπας. Θυμάμαι … τη σημαία να κυματίζει στον ξύλινο ιστό της . Θυμάμαι … θυμάμαι …θυμάμαι…Αυτό που θυμάμαι όμως πιο πολύ απ’ όλα και που μένει ακόμα μέσα στο μυαλό μου και ιδιαίτερα στη μύτη μου ,είναι αυτή η ξεχωριστή ,ιδιαίτερη και ευχάριστη μυρουδιά που ένιωθες έντονα στα ρουθούνια σου, όταν έμπαινες στο εσωτερικό του «σκολειού μας».Ακόμα τη νιώθω μέσα μου έντονα και ψάχνω…μάταια, χωρίς αποτέλεσμα … να την ξαναμυρίσω, να την ξανανιώσω ,τώρα, που πέρασαν τα χρόνια .Αλλά όμως …
Τα πατώματα των δυο μεγάλων αιθουσών ήταν στρωμένα με πλατιές ,χοντρές ξύλινες σανίδες .Ακόμα έρχεται στη μύτη μου η φρέσκια αυτή και ευχάριστη μυρουδιά που ανέδυαν τα ξύλινα πατώματα των αιθουσών ,όταν δέχονταν τις περιποιήσεις του σκουπίσματος και του σφουγγαρίσματος απ’ τις μανάδες μας, που είχαν αναλάβει το έργο της καθαριότητας του «σκολειού μας»(κυρίως τα Σαββατοκύριακα) .
Η μεγάλη αυλή (στις ίδιες διαστάσεις που έχει και τώρα) ήταν περιτριγυρισμένη με πέτρινο τοίχο. Πέτρινοι λαξευτοί ορθοστάτες με πυραμοειδείς κεφαλές στήριζαν τα παραδοσιακά σιδερένια κάγκελα που είχαν στο πάνω μέρος μύτες σε σχήμα φλόγας. Στον μεγάλο χώρο της αυλής δέσποζαν τρία θεόρατα πεύκα .Πάνω τους σκαρφαλώναμε. Μέναμε εκεί πάνω και παίζαμε με τις ώρες ,παρακούοντας τις συμβουλές των δασκάλων μας και των γονιών μας που μας μάλωναν .Στη βόρεια πλευρά της αυλής υπήρχαν μουριές (σκαμνιές) ,αλλού αμυγδαλιές και μια κυδωνιά (απ ’την οποία έκοβαν βίτσες οι δάσκαλοι για να μας περιποιούνται , όταν κάναμε τις σκανταλιές μας ή όταν ήμασταν αδιάβαστοι).Στον κήπο υπήρχαν παρτέρια με τριανταφυλλιές ,γαρυφαλλιές και πανσέδες (σκυλάκια).Παντού χώμα ,πουθενά τσιμέντο. Τώρα παντού τσιμέντο ,πουθενά χώμα. Στη νότια πλευρά της αυλής ήταν και τα αποχωρητήρια.
Το 1968 άρχισε να χτίζεται (με πρόχειρα και φτηνά οικοδομικά υλικά) ένα καινούριο κτίριο στην ανατολική πλευρά του οικοπέδου .Χτίστηκε με τη βοήθεια του στρατού (επί χούντας) και με εθελοντική εργασία των γονιών και άλλων Ανδρωνιατών .Η στέγη του ήταν κατασκευασμένη με αμιαντολαμαρίνες ,ενώ οι τοίχοι του ήταν χτισμένοι με τσιμεντόλιθους .Χρησιμοποιήθηκε ως αποθηκευτικός χώρος, ενώ τα τελευταία χρόνια στέγασε πρόχειρα και το 3ο Νηπιαγωγείο .Αυτό το πρόχειρο οικοδόμημα γκρεμίστηκε ,για να φτιαχτεί στον ίδιο χώρο το υπάρχον σύγχρονο κτίριο.
Τα χρόνια πέρασαν σαν νερό που κυλάει. Δάσκαλος τώρα, από το 1989 έως το 1998,για εννιά συνεχή χρόνια ,δίδαξα μέσα στο ίδιο αυτό «σκολειό μας»,όπου κάποτε ήμουν μικρός μαθητής .Τα συναισθήματα ,κάθε φορά που βρισκόμουν μέσα σ’ αυτούς τους ίδιους χώρους ,ήταν μοναδικά .Συγκινημένος πάντα ,γεμάτος νοσταλγία ,πλημμυρισμένος με γλυκές αναμνήσεις ,έφερνα στον νου μου τα ανέμελα και αθώα μαθητικά μας χρόνια. Τα πιο πολλά πράγματα που έβλεπα γύρω μου ήταν αλλαγμένα, αλλοιωμένα ,φθαρμένα. Κι εμείς το ίδιο. Αλλαγμένοι και φθαρμένοι απ’ τον σκληρό τιμωρό ,τον χρόνο.
Όχι όμως !!! Οι θύμισες ,οι αναμνήσεις ,τα συναισθήματα και οι εικόνες στο μυαλό μου παραμένουν άφθαρτα και αναλλοίωτα και έχουν ριζώσει βαθιά μέσα στην ψυχή μου και την καρδιά μου .Φουντώνουν και πλημμυρίζουν το μυαλό μου και τη σκέψη μου κάθε φορά που βλέπω το «σκολειό μας» και βρίσκομαι στους ιερούς χώρους του.
ΜΥΡΙΝΑ 27 ΜΑΪΟΥ 2022 ΣΑΒΒΟΓΛΟΥ ΔΗΜ.ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΔΑΣΚΑΛΟΣ
